Ο Τσουάνγκ Τζού και η Τέχνη της Ξιφομαχίας

Ενα κινέζικο παραμύθι

[Με αφορμή το post της Mirandolina "Το σπαθί που δε σπάει κομμάτια".]

Ο βασιλιάς Γουέν του Τσάο είχε μεγάλη τρέλλα με την ξιφομαχία. Του άρεσε τόσο πολύ, που είχε μαζέψει πάνω από τρείς χιλιάδες άνδρες, όλους άριστους ξιφομάχους, και τους έβαζε να μάχονται μέρα και νύχτα.
Απ’ αυτούς καμμιά εκατοστή σκοτώνονταν ή τραυματίζονταν σοβαρά κάθε χρόνο, ο βασιλιάς όμως ποτέ δεν βαριόταν να τους βλέπει να αγωνίζονται. Τέτοια αγάπη είχε για την ξιφομαχία.

Τρία χρόνια συνέχεια οργάνωνε και παρακολουθούσε ξιφομαχίες, με αποτέλεσμα να αρχίσει να διαλύεται το βασίλειο και να κινδυνεύει από τους γύρω εχθρούς.

Ο διάδοχος του θρόνου, ο πρίγκηπας Κ’ουέι, κάλεσε απελπισμένος τους συμβούλους του, και τους ρώτησε τί να κάνει.

Τούς είπε: “Σ’ εκείνον που θα πείσει τον βασιλιά να σταματήσει τις ξιφομαχίες, θα δώσω χίλιες ουγκιές ασήμι.”

Οι σύμβουλοι είπαν: “Μόνον ο Τσουάνγκ Τζού είναι ικανός γι’ αυτό.”

Τότε ο πρίγκηπας έστειλε αγγελιοφόρους με χίλιες ουγκιές ασήμι για να βρούν τον Τσουάνγκ Τζού. Εκείνος όμως δεν δέχθηκε το ασήμι, αλλά συμφώνησε να δεί τον πρίγκηπα.

Ο Τσουάνγκ Τζού είπε στον πρίγκηπα: “Τί με θέλεις και για ποιό λόγο μου δίνεις χίλιες ουγκιές ασήμι;”

Ο πρίγκηπας τού απάντησε: “Εχω ακούσει για σένα, Δάσκαλε, ότι είσαι σοφός. Σού έστειλα τις χίλιες ουγκιές σαν δώρο, και σκοπεύω να σου κάνω και άλλα πολλά βαρύτιμα δώρα. Πώς όμως να σου πω τί θέλω από σένα, αφού αρνήθηκες τα δώρα μου;”

Ο Τσουάνγκ Τζού είπε στον πρίγκηπα: “Γνωρίζω, πρίγκηπα, ότι επιθυμείς να σταματήσεις την αρρωστημένη εξάρτηση του βασιλιά από την ξιφομαχία. Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι προσπαθώ να τον πείσω, αλλά δεν τα καταφέρνω, και ο βασιλιάς θυμώνει. Τότε θα τιμωρηθώ με φρικτό θάνατο, και δεν θα χαρώ το δώρο σου. Αν όμως επιτύχω και ικανοποιήσω την επιθυμία σου, τότε πιστεύω πώς θα μου δώσεις ό,τι και να σου ζητήσω από το βασίλειο του Τσάο.”

Ο πρίγκηπας απάντησε: “Δίκιο έχεις. Αλλά ο πατέρας μου δεν θέλει να βλέπει κανένα παρά μόνο τους ξιφομάχους του.”

Ο Τσουάνγκ Τζού απάντησε: “Το γνωρίζω. Εγώ όμως είμαι ο καλύτερος ξιφομάχος.”

“Μπορεί να είσαι”, απάντησε ο πρίγκηπας, “αλλά οι ξιφομάχοι του πατέρα μου είναι ατημέλητοι, κι έχουν ανακατεμένα μαλλιά, με τούφες που πετιούνται δεξιά-αριστερά. Φορούν κράνη χωρίς στολίδια και με άσχημα λοφία, και στολές μάχης. Εχουν πέτρινο βλέμμα και μιλούν μόνο για τους κινδύνους της δουλειάς τους. Ο βασιλιάς διασκεδάζει με όλα αυτά. Αν παρουσιαστείς μπροστά του φορώντας ρούχα Δασκάλου δεν θα πετύχεις τίποτε.”

Ο Τσουάνγκ Τζού απάντησε: “Θα φορέσω τότε στολή ξιφομάχου.”

Η στολή ετοιμάστηκε σε τρείς μέρες, ο Τσουάνγκ Τζού την φόρεσε, παρουσιάστηκε στον πρίγκηπα και πήγαν μαζί να δουν τον βασιλιά.

Ο βασιλιάς τους περίμενε στην μεγάλη αίθουσα με γυμνό ξίφος. Ο Τσουάνγκ Τζού δεν ταράχτηκε, όταν τον είδε, ούτε έκαμε υπόκλιση.

Ο βασιλιάς τον ρώτησε: “Τί μπορείς να με διδάξεις, και ζήτησες από τον πρίγκηπα να μεσολαβήσει για να σε δώ;”

Ο Τσουάνγκ Τζού απάντησε: “Εχω ακούσει ότι η Μεγαλειότητά σου βρίσκει μεγάλη χαρά στην ξιφομαχία. Θέλησα λοιπόν να σε δώ γιατί εγώ είμαι πολύ επιδέξιος σ’ αυτήν την τέχνη.”

“Τί μπορείς να κάνεις με το σπαθί σου απέναντι στον αντίπαλο;”

“Βάλε από έναν αντίπαλο κάθε δέκα βήματα και θα τους κανονίσω όλους με το ξίφος μου χωρίς να σταματήσω, ακόμα κι αν πρέπει να διανύσω απόσταση χιλίων λί.”

Ο βασιλιάς καταχάρηκε και του είπε: “Αν λές αλήθεια, είσαι όντως ο καλύτερος ξιφομάχος στο βασίλειό μου.”

Ο Τσουάνγκ Τζού απάντησε: “Ο καλός ξιφομάχος κάνει πρώτα προσποίηση και φαίνεται να δίνει το πλεονέκτημα στον αντίπαλό του. Μετά τον καρφώνει, προτού εκείνος προλάβει να αντιγυρίσει το χτύπημα. Δόσε μου την ευκαιρία να σού δείξω την τέχνη μου.”

Ο βασιλιάς του είπε: “Θα οργανώσω τη μάχη και θα σε φωνάξω. Περίμενε.”

Ο βασιλιάς κάλεσε τότε τους ξιφομάχους του και τους έβαλε να μάχονται επί επτά ημέρες, μέχρι που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν βαριά πάνω από εξήντα. Κατόπιν διάλεξε τους έξι καλύτερους και τους παρέταξε στην μεγάλη αίθουσα για να αντιμετωπίσουν τον Τσουάνγκ Τζού.
Κάλεσε τότε τον Τσουάνγκ Τζού και του είπε: “Σήμερα θα μου αποδείξεις τις ικανότητές σου αντιμετωπίζοντας τους έξι καλύτερους μαχητές μου.”

Ο Τσουάνγκ Τζού απάντησε: “Περίμενα με αδημονία αυτή τη μέρα.”

Ο βασιλιάς τον ρώτησε τότε για το μήκος του ξίφους που προτιμά.

“Οποιοδήποτε μήκος ξίφους μού κάνει. Εχω όμως τρία καλά σπαθιά και μπορώ να χρησιμοποιήσω ένα απ’ αυτά. Θάθελα να σου μιλήσω για τα σπαθιά μου προτού αρχίσει ο αγώνας.”

Ο βασιλιάς απάντησε: “Θέλω πολύ να ακούσω για τα σπαθιά σου.”

Ο Τσουάνγκ Τζού συνέχισε: “Υπάρχει το ξίφος του Γιού του Ουρανού, το ξίφος του Αρχοντα και το ξίφος του κοινού ανθρώπου.”

“Πες μου πρώτα για το ξίφος του Γιού του Ουρανού.”

“Το σπαθί αυτό έχει το Γιέν-Τσ’ι και το Σι-Τσ’ανγκ στο άκρο του. Η κόψη του είναι το Τσ’ι και το όρος Τ’άι. Η ράχη του είναι το Τσιν και το Γουέι. Η λαβή του, το Τσου και το Σούνγκ. Η θήκη του, το Χαν και το Γουέι. Τυλίγεται από τις τέσσερεις εποχές. Το αγκαλιάζει η θάλασσα του Πό. Υπακούει στα πέντε στοιχεία. Όταν το κρατάς, μοιράζει τιμωρία και καλωσύνη. Όταν βγαίνει από τη θήκη του, ελευθερώνει το Γιν και το Γιάνγκ και εξισορροπεί το Καλό και το Κακό. Μένει αργό την άνοιξη και το καλοκαίρι. Μπαίνει στη μάχη το φθινόπωρο και το χειμώνα. Όταν δίνει χτύπημα κατά μέτωπο, δεν υπάρχει τίποτε μπροστά του. Όταν το υψώνεις, δεν υπάρχει τίποτα από πάνω του. Όταν το χαμηλώνεις, δεν υπάρχει τίποτα από κάτω του. Όταν το στριφογυρίζεις, δεν υπάρχει τίποτα δίπλα του. Πάνω, σχίζει τα σύννεφα. Κάτω, εισχωρεί σε κάθε σημείο της γής. Άν το χρησιμοποιήσεις έστω και μία φορά, όλοι οι πρίγκηπες υπακούουν και ολόκληρο το βασίλειο υποτάσσεται. Αυτό είναι το ξίφος του Γιού του Ουρανού.”

Ο βασιλιάς Γουέν κοίταζε σα χαμένος από την έκπληξη. Είπε μετά: “Πες μου τώρα για το ξίφος του Αρχοντα.”

Ο Τσουάνγκ Τζού συνέχισε: “Το σπαθί αυτό έχει στο άκρο του σοφούς και γενναίους άνδρες. Στην κόψη του αγνούς και τίμιους. Στην ράχη του άνδρες ικανούς και έξυπνους. Στην λαβή του πιστούς και σοφούς. Στην θήκη του άνδρες γενναίους. Όταν δίνει άμεσο χτύπημα κατά μέτωπο, δεν υπάρχει τίποτα μπροστά του. Όταν το υψώνεις, δεν υπάρχει τίποτα από πάνω του. Όταν το χαμηλώνεις, δεν υπάρχει τίποτα από κάτω του. Όταν το στριφογυρίζεις, δεν υπάρχει τίποτα δίπλα του. Πάνω, υποτάσσεται στον νόμο των ουρανών. Κάτω, στον νόμο της γης. Στο ενδιάμεσο ακούει τη φωνή του λαού και εξασφαλίζει την ειρήνη στο βασίλειο. Άν το χρησιμοποιήσεις έστω και μία φορά, βροντά κι αστράφτει. Όλοι υποτάσσονται με σεβασμό και υπακούουν στις διαταγές του Άρχοντα. Αυτό είναι το ξίφος του Άρχοντα.”

“Και το ξίφος του κοινού ανθρώπου;” ρώτησε πάλι ο βασιλιάς.

“Το ξίφος του κοινού ανθρώπου κρατούν εκείνοι οι ατημέλητοι που έχουν ανακατεμένα μαλλιά με τούφες που πετιούνται δεξιά-αριστερά. Που φορούν κράνη χωρίς στολίδια και με άσχημα λοφία, και στολές μάχης. Που έχουν πέτρινο βλέμμα και μιλούν μόνο για τους κινδύνους της δουλειάς τους. Δές τους, χτυπιούνται μπροστά σου. Προς τα πάνω, το ξίφος ξεσκίζει το λαιμό τους. Προς τα κάτω, ανοίγει τα πνευμόνια και το σηκώτι τους. Οσοι το κρατούν μοιάζουν με πετεινάρια που τσακώνονται. Σκοτώνονται κάθε πρωί. Είναι άχρηστοι για τις σοβαρές υποθέσεις του βασιλείου. Τολμώ, Μεγαλειότατε, να πω σε σένα, που κάθεσαι στον Θρόνο του Γιού του Ουρανού, ότι δεν σου ταιριάζει να έχεις τέτοια τρέλλα με τις ξιφομαχίες.”

Μόλις τελείωσε να μιλάει ο Τσουάνγκ Τζού, ο βασιλιάς τον οδήγησε στη μεγάλη τραπεζαρία όπου οι μάγειροι ετοίμασαν πλούσιο δείπνο. Ο βασιλιάς όμως στριφογύριζε και δεν μπορούσε ούτε να φάει ούτε καν να καθήσει στο τραπέζι.

Ο Τσουάνγκ Τζού τού είπε τότε: “Μεγάλε βασιλιά, κάθησε και ηρέμησε. Σού είπα όλα όσα ξέρω για την ξιφομαχία και τα ξίφη.”

Μετά απ’ αυτά ο βασιλιάς Γουέν παρέμεινε τρείς μήνες κλεισμένος στο παλάτι και οι ξιφομάχοι, θυμωμένοι που δεν τους έδιναν πιά καμμία σημασία, αυτοκτόνησαν όλοι.

Μια ιστορία του Τσουάνγκ Τζού
[Taoist Tales]
FS X/2001